Słownik pojęć

Obszary/zagadnienia tematyczne objęte pomocą na zasadach obowiązujących we Wspólnocie Europejskiej. Dziedzina interwencji Funduszy strukturalnych pomocna przy identyfikacji, badaniu i monitorowaniu działań. Kategorie interwencji są wykorzystywane do wykonywania rocznych sprawozdań dotyczących Funduszy strukturalnych i ich obciążenia w celu ułatwienia przekazu informacji dotyczących różnych polityk. Do głównych obszarów interwencji zaliczono: rolnictwo, leśnictwo, promowanie dostosowania i rozwoju obszarów rolniczych, rybołówstwo, pomoc dla dużych przedsiębiorstw, pomoc dla średnich i małych przedsiębiorstw, turystykę, infrastrukturę transportową, infrastrukturę telekomunikacyjną i społeczeństwo informacyjne, infrastruktury energetyczne, infrastrukturę środowiskową, planowanie przestrzenne i odbudowę, infrastrukturę społeczną i ochronę zdrowia publicznego.

Pojęcie używane czasami zamiennie z terminem spójność.

Organ reprezentujący Unię Europejską, wyposażony w prawo inicjatywy ustawodawczej oraz uprawnienia do koordynacji działań wspólnotowych, kontroli stosowania prawa wspólnotowego oraz traktatów przyjętych przez Wspólnotę. Składa się z 27 komisarzy, wybranych na 5 lat. W powszechnym rozumieniu obejmuje nie tylko ten organ kolektywny, ale także obsługującą ich (realizującą powierzone im zadania) aparaturę biurokratyczną.

Organ doradczo-opiniodawczy Unii Europejskiej zapewniający reprezentację Unii Europejskiej różnym grupom społecznym i gospodarczym. Składa się z reprezentantów ugrupowań gospodarczych i społecznych z państw Unii Europejskiej, wyznaczonych przez Radę UE na cztery lata.

Podmiot powoływany przez kraj beneficjenta dla celów oceny i nadzorowania danego programu. Jego zadaniem jest m.in. zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów, akceptowanie uszczegółowień programu, okresowe badanie postępu w zakresie osiągnięcia szczegółowych celów określonych w programie i uszczegółowieniu programu. W skład komitetu monitorującego program wchodzą przedstawiciele strony rządowej, strony samorządowej oraz partnerów społecznych i gospodarczych.

Ciało doradcze i opiniodawcze Unii Europejskiej. Wyraża opinie z własnej inicjatywy, na wniosek Rady UE lub Komisji Europejskiej. Składa się z przedstawicieli regionalnych i lokalnych władz samorządowych państw członkowskich UE powoływanych na cztery lata przez Radę UE.

Działający od 1958 r. Komitet Stałych Przedstawicieli przy Unii Europejskiej jest organem pomocniczym Rady Unii Europejskiej. Tworzą go reprezentanci państw członkowskich w randze ambasadorów. Jest pomostem łączącym administrację państw członkowskich z administracją UE. Zajmuje się wszystkimi dziedzinami działalności UE. Jego siedzibą jest Bruksela.

Zdolność do osiągania sukcesu w gospodarczej rywalizacji, a w szerszym ujęciu to zdolność do ekspansji lokowania na rynkach międzynarodowych dóbr i usług przy jednoczesnym zapewnieniu realnego wzrostu dochodów ludności w długim okresie. Konkurencyjność to także zdolność kraju do tworzenia i utrzymywania otoczenia, które sprzyja tworzeniu większej wartości dodanej przez przedsiębiorstwa i osiąganiu większego dobrobytu przez ludność.

Zespół cech decydujących o atrakcyjności regionu z punktu widzenia lokowania inwestycji lub jako miejsca zamieszkania: także wyraz przewagi technologicznej lub niższych cen produktów i usług wytwarzanych w regionie, w porównaniu z innymi regionami.

Umowa zawarta pomiędzy Radą Ministrów a samorządem województwa, określa zakres i tryb oraz warunki realizacji działań wynikających z programów.

 

Mechanizmy i środki zapewniające prawidłowe funkcjonowanie procesu gromadzenia i dysponowania publicznymi środkami krajowymi i wspólnotowymi. Kontrola finansowa obejmuje kontrolę zarządczą oraz audyt.

Proces zmniejszania zróżnicowań pomiędzy krajami Unii Europejskiej oraz upodobnienie struktur społeczno-gospodarczych.

Korekta finansowa jest przeprowadzana po wykryciu indywidualnych bądź systemowych nieprawidłowości i polega na anulowaniu całości lub części finansowego wkładu Wspólnoty, który może być ponownie wykorzystany, po konsultacjach z Komisją, w ramach innego projektu.

Koszty, których poniesienie jest merytorycznie uzasadnione i które spełniają kryteria zasadności wyznaczone przez instytucję zarządzającą. Zasady kwalifikowalności wydatków, określane w odniesieniu do terminów ich ponoszenia, podmiotu, który je ponosi oraz kategorii wydatków związanych z realizacją projektu, zostały określone w załącznikach do uszczegółowień programów. O kwalifikowalności kosztów decydują kolejno przepisy wspólnotowe, przepisy zawarte w uszczegółowieniach programów oraz ewentualnie inne dodatkowe przepisy stanowione przez instytucję zarządzającą.

Łączny koszt planowanych działań lub operacji, z uwzględnieniem kosztów kwalifikowalnych oraz pozostałych (niespełniających kryterium kwalifikowalności).

 

Narzędzie informatyczne umożliwiające zarządzenie, monitorowanie, kontrolę i ocenę programów  współfinansowanych z Funduszy Europejskich.

Wynikające z Traktatu z Maastricht kryteria określające warunki przystąpienia poszczególnych państw członkowskich do unii walutowej. Podstawowe kryteria są następujące:

• Kryterium zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych (general government) stanowi, że wielkość zadłużenia sektora nie może przekraczać 60 proc. produktu krajowego brutto wyrażonego w cenach rynkowych, chyba że stosunek ten maleje w wystarczającym stopniu i zbliża się w zadowalającym tempie do powyższego wskaźnika.
• Kryterium deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych wymaga, by deficyt sektora nie był wyższy niż 3 proc. produktu krajowego brutto wyrażonego w cenach rynkowych, chyba że stosunek ten, znacznie i stale malejąc, osiągnął poziom zbliżony do powyższego wskaźnika lub też przekroczenie tego wskaźnika ma charakter wyjątkowy i tymczasowy i pozostaje on zbliżony do poziomu 3 proc. PKB.
• Kryterium inflacji przewiduje, iż średnia roczna stopa inflacji w danym państwie odnotowana w ciągu jednego roku nie może przekraczać o więcej niż 1,5 pkt proc. średniego wskaźnika inflacji z trzech krajów członkowskich o najbardziej stabilnych cenach.
• Kryterium stóp procentowych głosi, że długoterminowe stopy procentowe (tzw. stopy referencyjne, czyli stopy długoterminowych obligacji skarbowych) nie mogą być wyższe o więcej niż 2 punkty procentowe od średniej z analogicznych stóp procentowych w trzech krajach Unii Europejskiej o najniższej inflacji.
  

Zestaw określonych wymogów formalnych i merytorycznych, zawartych w uszczegółowieniu programu, które muszą spełnić projekty, aby uzyskać dofinansowanie z publicznych środków wspólnotowych. W przypadku Funduszy Europejskich kryteria wyboru projektów formułowane są przez instytucję zarządzającą, a następnie aprobowane przez Komitet Monitorujący.

Wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli został poniesiony w ramach zatwierdzonego projektu realizowanego z udziałem Funduszy Europejskich. O kwalifikowalności wydatków decydują kolejno przepisy wspólnotowe, przepisy zawarte w uszczegółowieniach programów oraz ewentualnie dodatkowo inne przepisy stanowione przez instytucję zarządzającą.

Przedstawianie w postaci liczbowej efektów realizacji programów finansowanych z Funduszy Europejskich na poziomie produktu, rezultatu oraz oddziaływania.